SaaS a standardowy CMS – różne podejścia do tworzenia stron

Skrót „CMS” rozwija się jako „Content Management System”, czyli „system zarządzania treścią”. Termin ten opisuje stronę internetową ze specjalnie przygotowanym panelem administracyjnym, który umożliwia publikowanie i edytowanie zawartości na witrynie.

W praktyce jednak funkcjonalność takiego oprogramowania jest często znacznie bardziej rozbudowana. Przy większości systemów tego typu możemy liczyć na wbudowane wsparcie w zakresie bezpieczeństwa, obsługi kont użytkowników czy modyfikowania wyglądu strony; do tego dochodzą także liczne wtyczki, które oferują jeszcze więcej funkcji.

Jak podaje W3Techs, obecnie już 67,1% stron internetowych na całym świecie korzysta z systemów CMS. Takie rozwiązanie nie bez powodu cieszy się sporą popularnością – głównymi argumentami jest łatwość użytkowania i możliwość prostego dostosowania strony do swoich potrzeb. Nie każdy system tego typu działa jednak w ten sam sposób; przed stworzeniem własnej strony internetowej warto zapoznać się z kilkoma najważniejszymi różnicami.

Oprócz wspomnianego już WordPressa istnieją setki, jeśli nie tysiące różnych CMS-ów. Do najbardziej znanych należą Drupal, Joomla, Squarespace i Wix, a także kilka rozwiązań stworzonych pod kątem sklepów internetowych – w tym Shopify, PrestaShop czy OpenCart. Wszystkie z nich nieco się różnią; nie tylko pod względem funkcjonalności, lecz także samego sposobu działania. Oprogramowanie tego typu można pogrupować w trzy podstawowe kategorie.

• Open source CMS – systemy z otwartym kodem źródłowym („open source”), dostępne przeważnie za darmo; czasami twórcy oferują płatne wersje z dodatkowymi funkcjami. Wyróżnia je bezpośredni dostęp do kodu, który umożliwia programistom z całego świata wnieść swój wkład w projekt. Choć pobieranie i instalacja są niemal zawsze darmowe, zazwyczaj będziemy musieli zapłacić m.in. za rozszerzenia czy dodatkowe wsparcie.
• Closed source CMS– jest to w zasadzie przeciwieństwo powyższego rodzaju: w tym przypadku kod źródłowy jest zamknięty, a projekt jest rozwijany wyłącznie przez jedną firmę lub grupę programistów. Korzystanie z takiego systemu najczęściej wymaga dość sporych opłat, często w formie licencji, jednak w zamian można otrzymać oprogramowanie perfekcyjnie dostosowane do potrzeb danej firmy.
• SaaS CMS – nazwa takiego rodzaju systemu zarządzania treścią pochodzi od „Software as a Service”, co oznacza „oprogramowanie jako usługę”. Mowa o systemach opartych przede wszystkim na chmurze, które oferują szereg gotowych komponentów do wykorzystania przez twórców witryn. Płatność odbywa się w formie subskrypcji, a kod źródłowy jest niedostępny dla użytkownika.

Warto jeszcze raz zaznaczyć, że działanie systemów typu SaaS w dużej mierze opiera się na wykorzystaniu usług cloud. To spora różnica w stosunku do standardowego podejścia do tworzenia stron internetowych, które zakłada wykorzystanie własnej przestrzeni serwerowej i samodzielny hosting. W tym przypadku oprogramowanie jest oferowane jako kompletny pakiet. Zarówno panel administracyjny, jak i wszelkie narzędzia do zarządzania stroną, a także pełna obsługa hostingu są obsługiwane przez firmę odpowiedzialną za dany CMS.

Takie podejście wiąże się zarówno z pewnymi zaletami, jak i wadami – podobnie jak hosting na własną rękę. Przed podjęciem decyzji dobrym pomysłem będzie zapoznanie się z mocnymi i słabymi stronami obydwóch rozwiązań.

CMS SaaS to przede wszystkim wygoda. Stworzenie strony wymaga zazwyczaj po prostu założenia konta i podania kilku istotnych informacji, a jej wygląd może być przeważnie modyfikowany w wizualnym edytorze. Do tego możemy liczyć na automatyczne aktualizacje, dzięki czemu witryna jest cały czas zabezpieczona. Podobnie jak w przypadku standardowych CMS-ów, twórcy stron mają ponadto do dyspozycji szeroki wybór różnych rozszerzeń, które zmieniają lub uzupełniają funkcjonalność witryny.

Dla wielu twórców stron największą wadą będzie brak bezpośredniej kontroli nad stroną – faktycznym właścicielem witryny zawsze jest w tym przypadku dostawca oprogramowania. Oznacza to jednocześnie, że nie możemy liczyć na tak szerokie możliwości personalizacji, jak w przypadku innych rozwiązań, co można uznać za kolejny minus takiego podejścia. Do tego dochodzą stosunkowo wysokie koszty – w zamian za wyższe opłaty możemy jednak liczyć na wspomnianą już wygodę i łatwość obsługi.

Czy warto zatem postawić na zwykły CMS na własnym serwerze? Takie rozwiązanie może sprawdzić się w wielu przypadkach – do zalet należy zaliczyć nieograniczony dostęp do kodu strony oraz możliwość praktycznie dowolnej personalizacji wyglądu i funkcjonalności witryny. Nie można pominąć także kosztów, które są przeważnie niższe niż w przypadku oprogramowania SaaS. Zależnie od wybranego rozwiązania możemy także liczyć na szerokie wsparcie społeczności przy rozwiązywaniu ewentualnych problemów – można to zauważyć szczególnie przy najpopularniejszych CMS-ach, takich jak WordPress.

Wady takiego rozwiązania to bardziej skomplikowana konfiguracja, często wysokie koszty najciekawszych rozszerzeń i szablonów, a niekiedy także słabsze zabezpieczenia niż w przypadku stron opartych na systemach SaaS. Jakie rozwiązanie zatem sprawdzi się w przypadku Twojej witryny? Odpowiedź na to pytanie będzie zależeć od wielu kwestii – w szczególności od potrzeb i charakterystyki danej strony. W tym przypadku dość ciężko jest podać konkretną odpowiedź: obydwa podejścia mają zarówno swoje plusy, jak i minusy, przez co wybór jednego z nich wymaga dokładnej analizy.